Mišići leđa podeljeni su u dve osnovne grupe, površinsku i duboku, koje se razlikuju po obliku, glavnom dejstvu i nastanku. Površna grupa se sastoji iz širokih pljosnatih mišića koji polaze sa rtnih nastavaka kičmenih pršljenova i jedni se završavaju na kostima ramena (spinohumeralni mišići), a drugi na zadnjim delovima rebara (spinokostalni mišići).
POVRŠINSKI MIŠIĆI LEĐA
raspoređeni su u tri sloja. U zadnjem sloju su dva široka trouglasta mišića, gore trapezasti (m. trapezius) i dole najširi mišić leđa (m. latissimus dorsi). U srednjem sloju su podizač lopatice ( m. levator scapulae) i rombasti mišić (m. rhomboideus). U dubokom sloju nalaze se zakržljali spinokostalni mišići, gornji i donji zadnji zupčasti mišić (m. serratus posterior- superior et inferior).
M. Trapezius
On je široki trouglast mišić, koji svojom bazom polazi sa gornje linije potiljačne kosti ( linea nuchae superior), sa zadnje ivice vratne veze ( lig. nuchae) i sa rtnih nastavaka svih grudnih pršljenova, a završava se svojim vrhom na gornjoj usni lopatičnog grebena (spina scapulae) i na zadnjoj ivici spoljnog kraja ključnjače (extremitas acromialis). Ovaj mišić snažno zabacuje rame ka kičmenom stubu. Njegovi gornji snopovi podižu rame i sprečavaju njegovo obaranje pod uticajem tereta. Donji snopovi obaraju rame ili podižu trup prema fiksiranom ramenu. Istovremenom kontrakcijom obrću lopaticu oko uzdužne osovine, pri čemu njen donji ugao ide napred i na gore. Srednji i donji snopovi priljubljuju uz grudni koš unutrašnju ivicu lopatice. Inervacija- spoljna grana n. accesorius-a, bočna grana plexus cervicalis-a.
M. Latissimus dorsi
To je trouglast mišić, koji se gornjim krajem podvlači ispred trapezastog mišića. Njegova baza se pripaja na rtnim nastavcima šest poslednjih grudnih i svih slabinskih pršljenova, na središnom krsnom grebenu ( crista sacralis mediana) i na zadnjem delu bedrenog grebena (crista iliaca). Pored toga ovaj mišić se pripaja i na tri poslednja rebra i ponekad na donji ugao lopatice (angulus inferior scapulae) preko koga inače uvek prelazi. Završni deo ovog mišića prekriva donju i prednju stranu m. teres major-a, prelazi ispred ramenice i završava se svojom tetivom u međukvržnom žlebu ramenice (sulcus intertubercularis).
Najširi leđni mišić privodi i uvrće nadlakticu. Kada su ruke fiksirane, rebarni snopovi ovog mišića podižu rebra i deluju kao pomoćni udisači. Spoljni delovi ovog mišića istovremenom kontrakcijom povećavaju krivinu kičmenog stuba, pritiskaju poslednja rebra i deluju kao snažni izdisači. Inervacija- n. thoracodorsalis.
M. Levator scapulae
Polazi od zadnjih kvržica prva četiri vratna pršljena a završava se na gornjem uglu lopatice . Ovaj mišić povlači nagore i napred lopaticu. Ako je lopatica fiksirana, povlači nazad vratni deo kičmenog stuba. Inervacija- n. dorsalis scapulae.
M. Rhomboideus
Rombasti mišić pruža se koso upolje i na dole od rtnih nastavaka poslednja dva vratna i prva četiri leđna pršljena ka unutrašnjoj ivici lopatice. Ovaj mišić povlači lopaticu naviše i unutra, prema kičmenom stubu. On je antagonist m. serratus anterior-a u odnosu na unutrašnju ivicu lopatice, koja spaja ova dva mišića istog pravca. Ova dva mišića obrazuju zajedno snažnu mišićnu vijugu, koja drži lopaticu priljubljenu uz grudni koš. Inervacija- n. dorsalis scapulae.
Spinokostalni mišići M. serratus
posterior superior- silazi u polje od rtnih nastavaka dva zadnja vratna i dva prva grudna pršljena ka 2-5. rebru, lateralno od rebarnih uglova. M. serratus posterior inferior- penje se upolje od rtnih nastavaka dva zadnja grudna i prva dva slabinska pršljena ka donjoj ivici četiri poslednja rebra. Gornji zupčasti mišić podiže rebra, a donji ih obara i deluju kao vrlo slabi pomoćni respiratorni mišići. Inervacija- nn. intercostales.
DUBOKI MIŠIĆI LEĐA
Duboki ili primarni mišići leđa pružaju se u vidu dve uzdužne mišićne mase pored rtnog grebena od zadnjeg dela koštanog karličnog prstena do baze lobanje. U slabinskom delu ovi mišići obrazuju snažnu, masivnu mišićnu masu koja omogućava raznovrsnost i preciznost pokreta vrata i glave. Duboki mišići leđa raspoređeni su u dva sloja površni i duboki. U površnom sloju su dva mišića m.erector spinae i površnije od njega u vratnom delu m.splenius. U dubokom sloju uz kičmeni stub nalaze se mnogobrojni kratki mišići između nastavaka dva susedna pršljena i dug, jako složeni m.transversospinalis. Kratki mišići pružaju se između rtnih nastavaka (mm.interspinalis), između poprečnih nastavaka (mm.intertransversarii), i između potiljačne kosti i prva dva vratna pršljena (subokcipitalni mišići).
M. Erector spinae
Idući od rtnog grebena u polje u saastavu ovog mišića ulaze tri mišića: m.spinalis, m. longissinus i m. iliocostalis. Prvi mišić nalazi se samo u grudnom i vratnom delu trupa. Njegov grudni deo (m.spinalis thoracis) polazi sa rtnih nastavaka poslednja dva grudna i prva tri slabinska pršljena i završava se na rtnim nastavcima od trećeg do devetog grudnog pršljena.
M.longissimus
pruža se od krsne kosti do mastoidnog nastavka slepoočne kosti.
M.iliocostalis
pruža od bedrenog grebena do vratnih pršljenova.
M.erector spinae
pri obostranoj kontrakciji snažno opruža kičmeni stub i glavu. Pri jednostranoj kontrakciji on savija bočno kičmeni stub i glavu i okreće ih na svoju stranu.
M. Splenius
Zavojni mišić penje se od rtnog grebena koso upolje, pozadi i spolja od dubokih mišića vrata, koje svojim tonusom drži priljubljene uz kičmeni stub. Gornji, širi deo ovog mišića predstavlja m.splenius capitis. Donji deo ovog mišića predstavlja m.splenius cervicis. Zavojni mišić opruža, naginje i okreće glavu i vrat na svoju stranu.
M.transversospinalis
Pruža se neposredno uz kičmeni stub, od krsne kosti do drugog vratnog pršljena. Njegovi snopići prema broju preskočenih pršljenova, odnosno prema svojoj dužini svrstavaju se u slojeve i obrazuju: mišiće obrtače (mm.rotatores), mnogokraki mišići (m.multifidus) i polukičmeni mišić (m.seminispinalis)
M.transversospinalis
pri obostanoj kontrakciji opruža kičmeni stub i glavu. Pri jednostranoj kontrakciji on savija bočno kičmeni stub i glavu i okreće ih na suprotnu stranu.
Subokcipitalni mišići
Između potiljačne kosti i prva dva vratna pršljena nalaze se pet kratkih mišića glave, četiri zadnja i jedan bočni: m.rectus capitis posterior minor et major, m. obliquus capitis superior et inferior, m. rectus capitis lateralis. Oba prava mišića su opružači glave. Kosi donji mišići okreću glavu na svoju stranu, a gornji na suprotnu. Bočni pravi mišić pregiba glavu u stranu. Svi duboki mišići leđa povezuju kičmeni stub za koštani karlični prsten kao snažne, zategnute elastične vrpce, i svojim međusobno odmerenim pokretima. Osiguravaju njegov normalan pravac i stabilnost pri raznim pokretima i stavovima tela. Pored toga, oni se suprotstavljau dejstvu raznih spoljnih sila